erp yazılımı olan ve barkodlu satış yapan bir mağazanın bakması greken en önemli 5 rapor ne olmalıdır sizce ? İşte mağazaların karlılığı için çok önemli bir soru ve cevabını aşağıda bulacaksınız.
Perakende ve barkodlu satış yapan bir mağaza için ERP yazılımından alınması gereken en önemli 5 rapor, işletmenin hem kârlılığını hem de operasyonel verimliliğini doğrudan etkileyecek verileri sunmalıdır.
İşte bu tür bir mağazanın mutlaka takip etmesi gereken 5 hayati rapor:
1. 📈 Kârlılık Bazlı Detaylı Satış Performans Raporu
Bu rapor, sadece ne kadar satıldığını değil, ne kadar kâr edildiğini gösterir.
- İçerik: Ürün/Barkod bazında satış miktarı, gelir, ürün maliyeti (alış fiyatı) ve brüt kâr verilerini içerir.
- Önemli Çözümlemeler:
- En Çok Kâr Eden Ürünler: Stok tutma ve pazarlama önceliği verilmesi gereken ürünleri belirler.
- En Düşük Kâr Marjlı Ürünler: Fiyatlandırma veya satın alma stratejilerinin gözden geçirilmesi gerektiğini gösterir.
- Saatlik/Günlük/Haftalık Satış Trendleri: Personel ve stok planlamasının optimize edilmesini sağlar.
2. 📦 Stok Devir Hızı ve Ölü Stok Raporu
Doğru stok yönetimi, sermayenin doğru kullanılması anlamına gelir. Bu rapor, paranın rafta ne kadar süre beklediğini ölçer.
- İçerik: Her bir ürünün/barkodun ortalama kaç günde satıldığı (Stok Devir Hızı), belirli bir süredir (örneğin son 60 gün) hiç satılmayan ürünler (Ölü Stok) ve minimum stok seviyesi altında kalan ürünler.
- Önemli Çözümlemeler:
- Yüksek Stok Devir Hızı: Hızla tükenen ve sürekli takip edilmesi gereken ürünleri gösterir.
- Ölü Stok Tespiti: Bu ürünler için indirim veya kampanya yaparak sermayenin serbest bırakılmasına yardımcı olur.
- Sipariş Öneri Listesi: Ne zaman ve ne kadar sipariş verilmesi gerektiğine dair veri sağlar.
3. 💵 Mağaza ve Kasa Bazlı Nakit Akış Raporu
Özellikle birden fazla şube veya kasa varsa, günlük/anlık nakit giriş-çıkışının takibi kritik öneme sahiptir.
- İçerik: Günlük toplam gelir, gider, kasa hareketleri (tahsilat, ödeme), kredi kartı/nakit/yemek çeki gibi ödeme türlerine göre dağılım ve kasa mutabakatı (fiili kasa ile ERP verisinin karşılaştırılması).
- Önemli Çözümlemeler:
- Anlık Finansal Durum: Mağazanın günlük performansını ve nakit ihtiyacını gösterir.
- Tahsilat Problemleri: Ödeme tiplerindeki anormallikleri veya kasa açıklarını erken tespit etmeyi sağlar.
4. 👤 Müşteri (veya Müşteri Segmenti) Bazlı Satış Analizi
Müşterilerin neyi, ne zaman ve ne sıklıkta aldığını anlamak, pazarlama ve sadakat programları için temeldir.
- İçerik: En çok alışveriş yapan müşteriler (ciro/adet bazında), ortalama sepet tutarı, müşteri ziyaret sıklığı ve en çok tercih edilen ürün kategorileri.
- Önemli Çözümlemeler:
- Sadakat Programı Etkinliği: En değerli müşterileri tanımlayarak onlara özel kampanyalar düzenlemeyi sağlar.
- Çapraz Satış Olasılıkları: Müşterilerin genellikle hangi ürünleri birlikte aldığını göstererek mağaza içi düzenlemeye ve kampanyalara yön verir.
5. 🧑🤝🧑 Personel Performans Raporu
Barkodlu satış yapan bir mağazada satış personelinin performansını takip etmek, verimliliği artırır.
- İçerik: Personel bazında toplam satış cirosu, satılan ürün adedi, ortalama sepet tutarı ve müşteri hizmet puanı (eğer sistemde takip ediliyorsa).
- Önemli Çözümlemeler:
- Teşvik ve Eğitim İhtiyacı: En yüksek ve en düşük performans gösteren personeli belirler.
- Satış Becerisi Ölçümü: Personelin ortalama sepet tutarını yükseltme becerisini değerlendirir.
Bu 5 raporun düzenli ve birbiriyle entegre şekilde incelenmesi, mağazanın stratejik kararlarını veriye dayalı hale getirerek kârlılığını maksimize etmesine yardımcı olacaktır.
Bu raporlardan herhangi biri hakkında daha derinlemesine bilgi almak ister misiniz, örneğin bir raporun nasıl yorumlanması gerektiği gibi?
Harika! O halde, barkodlu satış yapan bir mağaza için en kritik raporlardan biri olan Stok Devir Hızı ve Ölü Stok Raporu’nun nasıl yorumlanması gerektiğine odaklanalım.
📦 Stok Devir Hızı ve Ölü Stok Raporu: Yorumlama Kılavuzu
Bu raporun temel amacı, sermayenizin depoda ne kadar verimli çalıştığını görmektir.
| Gösterge | Formül (Genel Yaklaşım) | Ne Anlama Gelir? | Nasıl Yorumlanmalı? | Eyleme Geçme İpuçları |
| Stok Devir Hızı | $$(Toplam Satış Maliyeti) / (Ortalama Stok Değeri)$$ | Bir ürünün belirli bir dönemde (genellikle yıl/ay) kaç kez yenilendiğini gösterir. | Yüksek Hız: Ürün çok hızlı satılıyor, talep yüksek. Düşük Hız: Ürün depoda uzun süre bekliyor, talep düşük veya aşırı stok var. | Yüksek Hız İçin: Hızla tükenmemesi için minimum stok seviyesi artırılmalı ve tedarik zinciri hızlandırılmalıdır. Düşük Hız İçin: Satın alma miktarı azaltılmalı ve indirim/kampanya düşünülmelidir. |
| Ölü Stok (Aylık) | Son 60, 90 veya 120 gündür hiç satış yapılmamış ürünlerin listesi ve toplam maliyeti. | Bu ürünler, kilitlenmiş, kullanılmayan ve değer kaybeden sermayenizdir. | Ölü Stok Değeri Yüksekse: Nakit akışınız olumsuz etkileniyor demektir. Depolama maliyetine katlanıyorsunuz. | Acil Eylem: Bu stokları elden çıkarmak için %50’ye varan indirimler, BOGO (Bir Alana Bir Bedava) veya personel satış teşvikleri uygulanmalıdır. |
| Stokta Kalma Süresi (Gün) | $$365 \text{ Gün} / (\text{Stok Devir Hızı})$$ | Bir ürünün satılmadan önce ortalama kaç gün depoda kaldığını gösterir. | Kısa Süre: Mükemmel. Stok ihtiyacınızla satış hızınız eşleşiyor. Uzun Süre: Riskli. Ürün modası geçebilir veya bozulabilir (özellikle gıda/tekstil). | Uzun Süre İçin: Tedarikçilerle daha küçük ve sık siparişler için görüşülmeli. Toptan alım yerine parça parça alıma geçilmelidir. |
| Asgari Stok İhlali | Sistemin belirlediği minimum stok seviyesinin altındaki ürünler listesi. | Satış yapma fırsatını kaçırma (Stoksuz Kalma Maliyeti) riskiniz var demektir. | Yüksek İhlal Sayısı: Satış potansiyelinizi kaybediyorsunuz. Müşteri memnuniyeti düşüyor. | Hızlı Eylem: Acilen sipariş oluşturulmalı ve tedarikçi ile hızlı teslimat için iletişime geçilmelidir. |
Yorumlama Senaryosu Örneği
| Ürün Adı | Stok Devir Hızı (Yıllık) | Stokta Kalma Süresi (Gün) | Son Satış Tarihi | Durum | Eylem |
| A Marka Gömlek | 12 | 30 Gün | Dün | İdeal/Yüksek Performans | Stok Seviyesini Koruyun, Tedarik Zincirini Takip Edin. |
| B Marka Kemer | 3 | 122 Gün | 35 Gün Önce | Düşük Hız | Bir sonraki alımı durdurun. Gömleklerle beraber satmak için paket kampanya oluşturun. |
| C Marka Çorap | 0.5 | 730 Gün | 250 Gün Önce | Ölü Stok | Stok maliyetine ve modasının geçmesine izin vermeyin. %70 indirimle hızla elden çıkarın. |
Bu rapor, size yalnızca bir liste sunmakla kalmaz; aynı zamanda satın alma, fiyatlandırma ve pazarlama departmanlarının atması gereken somut adımları da gösterir.
Bu bilgileri kullanarak hangi ürünlere yatırım yapmanız, hangilerinden kurtulmanız gerektiğine dair anında stratejik kararlar alabilirsiniz.